การประชุมเอเชีย-ยุโรป (Asia-Europe Meeting – ASEM)

ภูมิหลัง
1. สิงคโปร์และฝรั่งเศสได้ริเริ่มการประชุมเอเชีย-ยุโรป (Asia-Europe Meeting – ASEM) ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อเป็นเวทีสำหรับผู้นำประเทศเอเชียและประเทศยุโรปพบปะหารือเกี่ยวกับ ประเด็นที่ทั้งสองฝ่ายให้ความสนใจ เพื่อกระชับความสัมพันธ์ ขยายความร่วมมือ และเสริมสร้างความเข้าใจระหว่างกัน ASEM โดยเป็นเวทีสำหรับการหารือ (dialogue) มากกว่าการเจรจา เพื่อให้มีผลบังคับใช้เป็นรูปธรรม โดยครอบคลุม 3 เสาหลัก ได้แก่ 1) การเมือง 2) เศรษฐกิจ และ 3) สังคม วัฒนธรรม และอื่นๆ ทั้งนี้ ASEM เป็นกรอบความร่วมมือระดับผู้นำกรอบเดียวระหว่างภูมิภาคเอเชียและภูมิภาค ยุโรปในขณะนี้
2. ปัจจุบัน ASEM ประกอบด้วยสมาชิก 46 ประเทศ และ 2 องค์การ ได้แก่ ประเทศสมาชิกฝ่ายยุโรป 27 ประเทศ ประเทศสมาชิกฝ่ายเอเชีย 16 ประเทศ ซึ่งแบ่งเป็นกลุ่มอาเซียน 10 ประเทศ และกลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือและเอเชียใต้ (Northeast and South Asia – NESA) 6 ประเทศ ประเทศสมาชิกฝ่าย Temporary Third Category 3 ประเทศ และองค์การระดับภูมิภาค 2 องค์การ
3. ASEM ไม่มีสำนักเลขาธิการ แต่ประสานงานผ่านผู้ประสานงาน (Coordinator) ปัจจุบัน ผู้ประสานงานฝ่ายยุโรป ได้แก่ ประธานสหภาพยุโรป (เดนมาร์ก) และ กระทรวงการต่างประเทศ EU (European External Action Service - EEAS) กลุ่มอาเซียน ได้แก่ สปป. ลาว (วาระ 2 ปี และครบวาระในปี 2555) และกลุ่ม NESA ได้แก่ ปากีสถาน (วาระ 1 ปี และครบวาระในปี 2556)
4. การประชุมผู้นำ ASEM กำหนดจัดขึ้นทุก 2 ปี โดยประเทศสมาชิก ASEM ฝ่ายยุโรปและฝ่ายเอเชียสลับกันเป็นเจ้าภาพ ทั้งนี้ การประชุมผู้นำ ASEM ได้จัดขึ้นแล้ว 8 ครั้ง โดยการประชุมผู้นำ ASEM 1 จัดขึ้นเมื่อวันที่ 1 – 2 มีนาคม 2539 ณ กรุงเทพฯ ล่าสุด การประชุมผู้นำ ASEM 8 จัดขึ้นเมื่อวันที่ 4 – 5 ตุลาคม 2553 ณ กรุงบรัสเซลส์ เบลเยียม และการประชุมผู้นำ ASEM 9 จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 5 - 6 พฤศจิกายน 2555 ณ เวียงจันทน์

ASEM 1 เมื่อวันที่ 1 – 2 มี.ค. 2539 ณ กรุงเทพฯ ASEM 2 เมื่อวันที่ 3 – 4 เม.ย. 2541 ณ กรุงลอนดอน
ASEM 3 เมื่อวันที่ 19 – 21 ต.ค. 2543 ณ กรุงโซล ASEM 4 เมื่อวันที่ 22 – 24 ก.ย. 2545 ณ กรุงโคเปนเฮเกน
ASEM 5 เมื่อวันที่ 7 – 9 ต.ค. 2547 ณ กรุงฮานอย ASEM 6 เมื่อวันที่ 10 – 11 ก.ย. 2549 ณ กรุงเฮลซิงกิ
ASEM 7 เมื่อวันที่ 24 – 25 ต.ค. 2551 ณ กรุงปักกิ่ง ASEM 8 เมื่อวันที่ 4 – 5 ต.ค. 2553 ณ กรุงบรัสเซลส์
ASEM 9 จะจัดวันที่ 5 - 6 พฤศจิกายน 2555 ณ เวียงจันทน์
 
5. ความร่วมมือด้านการเมือง
5.1 การประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศ ASEM (Foreign Ministers’ Meeting – ASEM FMM) ในอดีต การประชุม ASEM FMM ได้จัดขึ้นทุกปี อย่างไรก็ตาม ที่ประชุม ASEM FMM 6 เมื่อวันที่ 17 – 18 เมษายน 2547  ณ เมือง Kildare ไอร์แลนด์ ได้มีมติให้จัดการประชุม ASEM FMM ขึ้นทุก 2 ปี โดยจัดสลับกับการประชุมผู้นำ ASEM ทั้งนี้ การประชุม ASEM FMM ได้จัดขึ้นแล้ว 10 ครั้ง โดยการประชุม ASEM FMM 10 ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 6 – 7 มิถุนายน 2554 ณ กรุงบูดาเปสต์ และการประชุม ASEM FMM 11 จะจัดขึ้นในปี 2556 ณ อินเดีย
5.2 การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโส ASEM (Senior Officials’ Meeting – ASEM SOM) กำหนดที่จะจัดขึ้นตามความจำเป็น อย่างน้อยที่สุดปีละ 2 ครั้ง ก่อนการประชุม ASEM FMM และการประชุมผู้นำ ASEM การประชุม ASEM SOM ครั้งล่าสุดจัดขึ้นเมื่อวันที่ 27-27 ตุลาคม 2554 ณ กรุงโตเกียว เพื่อพิจารณาเรื่อง ASEM Working Methods และการขยายสมาชิกภาพ ASEM ซึ่งยังเป็นประเด็นสำคัญที่คั่งค้างของ ASEM และการประชุมครั้งต่อไปจะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 1-2 มีนาคม 2555 ณ กรุงโคเปนเฮเกน เดนมาร์ก เพื่อเตรียมความพร้อมการจัดการประชุม ASEM 9
5.3 นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมส่งเสริมความร่วมมือด้านการเมือง อาทิ การประชุม ASEM Conference on Counter-Terrorism ซึ่งได้จัดขึ้นแล้ว 9 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้งที่ 9 ระหว่างวันที่ 12-13 ธ.ค. 2554 ณ  เมืองยอกยาการ์ตา อินโดนีเซีย และการประชุม Informal ASEM Seminar on Human Rights ได้จัดขึ้นแล้ว 11 ครั้ง ล่าสุด การประชุมฯ ครั้งที่ 11 ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 23-25 พฤศจิกายน 2554 ณ กรุงปราก สาธารณรัฐเชก และการประชุมฯ ครั้งที่ 12 จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 27-29 มิถุนายน 2555 ณ กรุงโซล สาธารณรัฐเกาหลี

6. ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ
6.1 การประชุมรัฐมนตรีเศรษฐกิจ ASEM (ASEM Economic Ministers’ Meeting – EMM) กำหนดที่จะจัดขึ้นทุก 2 ปี ทั้งนี้ การประชุม ASEM EMM ได้จัดขึ้นแล้ว 6 ครั้ง โดยการประชุม ASEM EMM 6 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 16 – 17 กันยายน 2548 ณ เมือง Rotterdam เนเธอร์แลนด์
6.2 การประชุมรัฐมนตรีคลัง ASEM (ASEM Finance Ministers’ Meeting – ASEM FinMM) ได้จัดขึ้นแล้ว 9 ครั้ง โดยการประชุม ASEM FinMM 9 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 17 – 18 เมษายน 2553 ณ กรุงมาดริด สเปน ล่าสุด สิงคโปร์เสนอที่จะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุม ASEM FinMM 10 (รอยืนยัน)
6.3 การประชุมรัฐมนตรีธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ASEM (ASEM Small and Medium Enterprises (SMEs) Ministerial Meeting) ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม – 1 พฤศจิกายน 2550 ณ กรุงปักกิ่ง และเมือง Qingdao สาธารณรัฐประชาชนจีน
6.4 การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสด้านการค้าและการลงทุน ASEM (Senior Officials’ Meeting on Trade and Investment – ASEM SOMTI) ได้จัดขึ้นแล้ว 11 ครั้ง โดย ASEM SOMTI 11 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 15 – 16 เมษายน 2551 ณ เมือง Maribor ประเทศสโลวีเนีย ล่าสุด ได้มีการจัดการประชุม Informal ASEM SOMTI เมื่อวันที่ 15 – 16 กุมภาพันธ์ 2554 ณ กรุงบรัสเซลส์ เบลเยียม และ สปป. ลาวได้เสนอที่จะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุม ASEM SOMTI 12 (รอยืนยัน)
6.5 การประชุมรัฐมนตรีพลังงาน ASEM (ASEM Ministerial Conference on Energy Security) ได้จัดขึ้นแล้ว 1 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้งที่ 1 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 17 – 18 มิถุนายน 2552 ณ กรุงบรัสเซลส์ เบลเยียม
6.6 การประชุมรัฐมนตรีคมนาคม ASEM (ASEM Transport Ministers’ Meeting) ได้จัดขึ้นแล้ว 2 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้งที่ 1 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 19 – 20 ตุลาคม 2552 ณ กรุงวิลนีอุส ประเทศลิทัวเนีย และการประชุมฯ ครั้งที่ 2 ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 24 - 26 ตุลาคม 2554 ณ เมืองเฉิงตู สาธารณรัฐประชาชนจีน                 
6.7 การประชุมอธิบดีศุลกากร ASEM (ASEM Customs Directors General / Commissioners’ Meeting) ได้จัดขึ้นแล้ว 9 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้งที่ 1 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 21 มิถุยายน 2539 ณ เมือง Shenzhen สาธารณรัฐประชาชนจีน และการประชุมฯ ครั้งที่ 9 ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 11–13 ตุลาคม 2554 ณ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
6.8 นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมส่งเสริมความร่วมมือด้านเศรษฐกิจและการคลัง อาทิ ASEM Anti Money Laundering Initiative Official Launch เมื่อวันที่ 12 กันยายน 2545 ณ กรุงเทพฯ และการประชุมสภาธุรกิจเอเชีย-ยุโรป (Asia-Europe Business Forum – AEBF) ครั้งที่ 12 เมื่อวันที่ 4 – 5 ตุลาคม 2553 ณ กรุงบรัสเซลส์ เบลเยียม

7. ความร่วมมือด้านสังคม วัฒนธรรม และอื่นๆ
7.1 การประชุมรัฐมนตรีวัฒนธรรม ASEM (ASEM Cultural Ministers’ Meeting) ได้จัดขึ้นแล้ว 4 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้งที่ 4 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 9 – 10 กันยายน 2553 ณ เมือง Poznan โปแลนด์ และการประชุมฯ ครั้งที่ 5 จะจัดขึ้นในปี 2555 ณ อินโดนีเซีย
7.2 การประชุมรัฐมนตรีศึกษาธิการ ASEM (ASEM Education Ministers’ Meeting) ได้จัดขึ้นแล้ว 3 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้งที่ 3 ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 9 – 10 พฤษภาคม 2554 ณ กรุงโคเปนเฮเกน เดนมาร์ก และการประชุมฯ ครั้งที่ 4 จะจัดขึ้นในปี 2556 ณ มาเลเซีย
7.3 การประชุมรัฐมนตรีสิ่งแวดล้อม ASEM (ASEM Environment Ministers’ Meeting) ได้จัดขึ้นแล้ว 3 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้งที่ 3 ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 23 - 26 เมษายน 2550 ณ กรุงโคเปนเฮเกน เดนมาร์กและ             การประชุมฯ ครั้งที่ 4 จะจัดขึ้นในเดือนพฤษภาคม 2555 ณ กรุงอูลานบาตอร์ มองโกเลีย (รอยืนยัน)
7.4 การประชุมรัฐมนตรีแรงงาน ASEM (ASEM Labour and Employment Ministers’ Meeting) ได้จัดขึ้นแล้ว 3 ครั้ง โดยการประชุมฯ ครั้ง 3 ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 12 – 14 ธันวาคม 2553 ณ เมือง Leidenเนเธอร์แลนด์ และการประชุมฯ ครั้งที่ 4 มีกำหนดจะจัดขึ้นในปี 2555 ณ เวียดนาม (รอยืนยัน)
7.5 การประชุมรัฐมนตรีเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ASEM (ASEM Information and Communication Technology (ICT) Ministerial Meeting) ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน – 1 ธันวาคม 2549 ณ กรุงฮานอย เวียดนาม
7.6 การประชุม ASEM Interfaith Dialogue (ASEM IFD) ได้จัดขึ้นแล้ว 7 ครั้ง โดยไทยร่วมกับเนเธอร์แลนด์เป็นเจ้าภาพการประชุม ASEM IFD 4 เมื่อวันที่ 3 – 5 มิถุนายน 2551 ณ กรุงอัมสเตอร์ดัม ล่าสุด การประชุม ASEM IFD 7 ได้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 13 – 14 ตุลาคม 2554 ณ กรุงมะนิลา ฟิลิปปินส์

สถานะล่าสุด(Click)